Υποψήφιος Διδάκτορας
Βιογραφικό
Η Μυρτώ Σταματοπούλου γεννήθηκε στην Αθήνα. Είναι απόφοιτος του τμήματος “Οικονομικής και Περιφερειακής ανάπτυξης” του Παντείου Πανεπιστημίου. Ολοκλήρωσε τις μεταπτυχιακές σπουδές της στο τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, με κατεύθυνση “Ιστορία της νεότερης τέχνης”. Επίσης, έχει ολοκληρώσει διετή φοίτηση στο τμήμα “Τεχνικός λήψης φωτογραφίας” του Ι.Ε.Κ. Νέας Σμύρνης και εργάζεται ως φωτογράφος.
Περίληψη πρότασης διδακτορικής διατριβής
Θέμα : Η μεταθανάτια φωτογραφία στην Ελλάδα (από τα μέσα του 19ου έως τα μέσα του 20ου αιώνα)
Η παρούσα πρόταση αποτελεί μια προσπάθεια καταγραφής και μελέτης των μεταθανάτιων φωτογραφιών που παρήχθησαν στην Ελλάδα από τις απαρχές της φωτογραφικής τεχνικής έως και το β’ μισό του 20ου αιώνα. Οι φωτογραφίες που θα μας απασχολήσουν απεικονίζουν ανθρώπους οι οποίοι πέθαναν από φυσικά αίτια και φωτογραφήθηκαν στο οικείο περιβάλλον τους, με σκοπό τη διατήρηση της μνήμης τους. Μια τόσο ιδιαίτερη φωτογραφία αποτελούσε συνήθως τη μοναδική φωτογραφική απεικόνιση του αποθανόντος, επαλήθευε τον θάνατο στους συγγενείς που έμεναν μακριά ενώ παράλληλα λειτουργούσε θεραπευτικά για τους οικείους κατά τη διαδικασία του πένθους.
Τα νεκρικά πορτραίτα που θα εντάξουμε στην έρευνα προέρχονται από μουσεία, ερευνητικά ιδρύματα και ιδιωτικές συλλογές της χώρας και θα μελετηθούν υπό το πρίσμα της εικονολογικής, σημειολογικής και ψυχαναλυτικής σκοπιάς. Όσον αφορά την εικονολογική μέθοδο θα βασιστούμε στις Μελέτες εικονολογίας του E. Panofsky, σύμφωνα με την οποία τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του κεντρικού θέματος και η παρουσία συμβολικών αντικειμένων που περιλαμβάνονται σε μια εικόνα σηματοδοτούν διαφορετικές αντιστοιχίες σε κάθε εποχή και κάθε τόπο. Συνδυαστικά με την εικονογραφία, θα προσεγγίσουμε το θέμα και από σημειολογική οπτική. Θα βασιστούμε, μεταξύ άλλων, στις μελέτες των R. Barthes για την εικόνα (Φωτεινός θάλαμος και Εικόνα-μουσική-κείμενο) και U. Eco (Θεωρία σημειωτικής), ερευνώντας κατά πόσο η χρήση και η σαφήνεια της οπτικής εικόνας έχει τη βάση της στα ιδιαίτερα πολιτιστικά χαρακτηριστικά κάθε λαού και πώς γίνεται αντιληπτή σε διαφορετικές εποχές.
Προσεγγίζοντας το θέμα μέσα από την ψυχαναλυτική οπτική, θα ασχοληθούμε με τις έννοιες του ασυνείδητου και του ανοίκειου όπως αυτές ορίζονται στις σχετικές μελέτες του S. Freud. Θα επιχειρήσουμε μια απόπειρα συσχέτισης του ασυνείδητου με το οπτικό αντικείμενο, το οποίο -στην περίπτωσή μας το νεκρό σώμα- αντιμετωπίζεται ως ανοίκειο (με την έννοια του μη οικείου και μη προσφιλούς) στον κόσμο των ζωντανών.
Σκοπός του παρόντος πονήματος είναι να εξαχθούν συμπεράσματα για την ταυτότητα του φαινομένου, τις συνθήκες πραγμάτωσης και εξέλιξής του, για την ιστορική του αξία και εν κατακλείδι για τη συμβολή της μεταθανάτιας φωτογραφίας στην αποδοχή της ανθρώπινης μοίρας.